Hipoid redüktörler
Hipoid redüktörler konik dişli redüktörler sınıfında ele alınır. Hipoid redüktörleri özel kılan şey, bu redüktörlerde eksenlerin birbirlerine paralel iki düzlemde birbirleriyle kesişmeleridir. Bu sebeple hipoid redüktörlerde, konik dişli redüktörlerin aksine merkezden kaçık bir eksen bulunur. Konik dişlilerin bulunduğu kademelere göre tahrik ve çıkış millerinin dönüş yönleri aynı ya da ters olabilir.
Hipoid konik dişliler, spiral konik dişliler sınıfına girer. Hipoid konik dişlilerin avantajı, konik oluğun eksenin merkezden kayması nedeniyle daha yüksek bir spiral açıya sahip olacak şekilde üretilmesine imkan vermesidir. Bu sayede dişlilerin toplam kavrama alanı daha da genişler. Bu sebeple hipoid redüktörler aynı hacimde basit spiral konik diş yapılarının kullanıldığı durumlara kıyasla daha yüksek tork aktarma kabiliyetine sahiptirler. Daha geniş kavrama alanı sayesinde daha yüksek aktarım oranlarına ulaşmak mümkündür.
Hipoid redüktörlerin diğer bir özelliği de son derece sakin çalışmalarıdır. Ancak hipoid redüktörler yüksek devirlere uygun değildir. Eksenlerden birinin merkezden kaçık olması boyuna yöndeki dişlerin ekstra kaymaya maruz kalmasına yol açar. Bu da özel makine yağlarının kullanımını icap ettirir.
Öte yandan dişlerin tepki kuvveti o denli yüksektir ki, bu da sistemlerde konik bilyeli yatakların kullanımını zaruri kılar. Ancak bu şekilde alışılagelmiş tahrik devir sayılarında yeterince uzun bir yatak ömrü sağlanabilir. Sızdırmazlık öğeleri ve yataklama sebebiyle ortaya çıkan güç kaybı nedeniyle hipoid redüktörler çok kademeli redüktörlerde daha ziyade çıkış kademesi olarak kullanıma uygundurlar. Söz konusu kademede devir sayıları düşük, tork aynı oranda daha yüksektir.
Tek kademeli hipoid redüktörlerin sunduğu bir avantaj; konik dişli kademesi sayesinde 3:1’den 10:1’e kadar aktarım oranlarını mümkün kılmasıdır. Daha yüksek aktarım oranlarını sağlayabilme amacıyla hipoid redüktörler planet redüktörlerle kombine kullanılabilirler.
Çanak çapının geniş olması sebebiyle hipoid redüktörler özellikle kamalı mil kullanımına uygundur. Çıkış milinin kanal barındırması ya da çıkış millerinde sıkma setlerinin kullanılmasının gerekli olduğu durumlarda kamalı millere ihtiyaç duyulur. Gücün dağıtılması gereken durumlarda çift çıkışlı bir çıkış milinin kullanılması da mümkündür.
Hipoid redüktörlerin avantajları:
- Dar hacimli alanlarda kullanım
- Yüksek tork
- Sarsıntısız çalışma
- Kompakt yapı
- Diğer redüktör türleriyle kombinasyon imkanı
- Çıkış milinde kamalı mil kullanma imkanı
Hipoid redüktörlerin dezavantajları:
- Karmaşık yapı
- Planet redüktörlerine oranla daha düşük verim
- Yüksek devirlere uygun değildir.