Konik dişli redüktör
Konik dişli redüktörler, düz dişli, helis dişli veya spiral konik dişli çarklar kullanacak şekilde tasarlanabilir. Konik dişli redüktörlerin eksenleri genelde 90 derecelik açıyla kesişirler. Ancak dik açıyla kesişmeleri zorunlu değildir. Eksenlerin başka açılarda olması da mümkündür. Konik dişlilerin bulunduğu kademelere göre tahrik ve çıkış millerinin dönüş yönleri aynı ya da ters olabilir. En basit konik dişli redüktörlerde bir düz dişli ya da helis dişli konik çark bulunur.
Bu dişli türlerinin üretim maliyeti oldukça düşüktür. Düz veya helis diş yapısındaki konik dişliler ancak küçük kavrama oranlarında üretilmeye müsait oldukları için bu konik dişli redüktörler daha yüksek sarsıntıyla çalışırlar. Ayrıca diğer konik dişli redüktörlere nazaran daha düşük tork aktarımına sahiptirler. Konik dişli redüktörlerin planet redüktörleriyle kombine kullanımında konik dişli kademesi 1:1 aktarım oranı verecek şekilde tasarlanır. Bu sayede aktarılabilen torkun maksimize edilmesi sağlanır.
Konik dişli redüktörlerin bir diğer şekli de ayna mahruti dişli türlerinin kullanımıyla ortaya çıkar. Ayna mahruti konik dişli türleri, spiral konik dişliler ya da hipoit konik dişliler kullanılabilir. Spiral konik dişlilerde kavrama alanı geniştir ancak yapısı itibariyle bu dişlilerin üretimi düz ve helis dişlilere göre daha zordur.
Spiral konik dişlilerin avantajı aktarılabilen torku artırma imkanını sunmasının yanı sıra redüktörün daha da sarsıntısız çalışmasını mümkün kılmasıdır. Bu diş türünde ayrıca daha yüksek devir sayılarına ulaşmak mümkündür. Konik yapıdaki dişler çalışma esnasında yüksek eksenel ve radyal kuvvetler doğururlar. Eksenleri birbirini keser vaziyette olması dolayısıyla bu kuvvetler yalnızca tek taraflı olarak emilebilir. Özellikle çok kademeli redüktörlerin dönüş hızı yüksek tahrik kademelerinde kullanımında yatakların ömürlerine özellikle dikkat etmek gerekir. Ayrıca sonsuz vidalı redüktörlerin aksine konik dişli redüktörlerde kendinden kilitlemeli çalışması mümkün değildir. Konik redüktörler sınıfı dahilinde konik dişli redüktörler düşük maliyetleriyle hipoit redüktörlere alternatif oluştururlar.
Konik dişli redüktörlerin avantajları:
- Dar hacimli alanlarda kullanım
- Kompakt yapı
- Diğer redüktör türleriyle kombinasyon imkanı
- Spiral konik dişlilerin kullanımıyla yüksek devirlerde çalışma imkanı
- Hipoit redüktörlere daha uygun maliyetli bir alternatif
Konik dişli redüktörlerin dezavantajları:
- Karmaşık yapı
- Planet redüktörlerine oranla daha düşük verim
- Çalışma esnasında daha yüksek sarsıntı oranı
- Tek kademeli aktarmada daha düşük tork
